Tegorocznym zmaganiom podczas V Powiatowego Turnieju Językoznawczego „Po prostu – po polsku!” przyświecał cytat oświeceniowego poety, twórcy pierwszego podręcznika poetyki „Sztuka rymotwórcza” – Franciszka Ksawerego Dmochowskiego: „A nade wszystko szanuj mowę twą ojczystą./ Nie znać języka swego – hańbą oczywistą”. Nasz język ojczysty ma bowiem bardzo bogatą historię, która zapisała się w jego ortografii, fleksji, składni, fonetyce, frazeologii oraz leksyce i zadaniom z tych dziedzin językoznawstwa starali się sprostać uczestnicy tegorocznego turnieju, który odbył się w Szkole Podstawowej Nr 4 z Oddziałami Integracyjnymi im. ks. Jana Twardowskiego w Olecku 10 marca 2023 r.
Ideą konkursu było gruntowne zweryfikowanie znajomości z zakresu wiedzy o języku i wykorzystanie tej wiedzy poprzez kreatywne i nowatorskie formy ich omówienia, wyrabianie sprawności językowej poprzez udzielanie wypowiedzi słownych i pisemnych oraz rozbudzanie zainteresowań językiem polskim. Jesteśmy pewni, iż formuła konkursu i atmosfera zdrowej rywalizacji przyczyniły się do zachęcenia młodzieży, aby dbała o poprawność mowy na co dzień.
Jednym z najważniejszych celów przedsięwzięcia było rozwijanie kluczowych kompetencji młodego człowieka, do których niewątpliwie należy bezbłędna, prosta, jasna i zrozumiała komunikacja. Turniej kształtuje wiele umiejętności, a poprawna wymowa i sprawne posługiwanie się językiem ojczystym w mowie oraz piśmie, wykorzystujemy przez całe życie.
Atutem turnieju „Po prostu – po polsku!” jest również aktywizacja i integracja środowiska lokalnego. W tym roku przedsięwzięcie miało zasięg powiatowy. Zaprosiliśmy do udziału szkoły podstawowe z powiatu oleckiego.
Nasze działania wspierali od strony organizacyjnej i promocyjnej Dyrektorzy Szkoły Podstawowej Nr 4 z Oddziałami Integracyjnymi im. ks. Jana Twardowskiego w Olecku – pan Stanisław Kopycki i pan Jarosław Kosakowski.
Objęcie turnieju honorowym patronatem przez Warmińsko – Mazurskiego Kuratora Oświaty oraz Burmistrza Olecka kolejny raz podkreśliło wyjątkowy charakter przedsięwzięcia oraz nadało mu szczególną rangę.
„Po prostu – po polsku!” to konkurs, którego adresatami byli uczniowie klas VII i VIII szkoły podstawowej. Składał się on z dwóch etapów. Etap pierwszy – eliminacje szkolne, każda ze szkół przeprowadzała je zgodnie z własną koncepcją, tak, by wyłonić zespół do etapu powiatowego.
W tegorocznych zmaganiach rywalizowały 3 drużyny z powiatu oleckiego. Były to:
- Szkoła Podstawowa Nr 1 im. Henryka Sienkiewicza w Olecku reprezentowana przez: Biankę Isart, Julię Masianis oraz Piotra Romotowskiego.
- Szkoła Podstawowa Nr 2 im. Mikołaja Kopernika w Olecku reprezentowana przez: Zofię Kirszling i Natalię Szymanowską.
- Szkoła Podstawowa Nr 4 z Oddziałami Integracyjnymi im. ks. Jana Twardowskiego
w Olecku, którą reprezentowali: Hanna Miłun, Izabela Stefanowska i Michał Kawałko.
W ostatniej chwili, mimo wcześniejszego zgłoszenia, swój udział w Turnieju odwołała Szkoła Podstawowa im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Gąskach z powodu zdrowotnej niedyspozycji uczniów.
Turniej składał się z dziewięciu konkurencji, z pięciu działów nauki o języku, obejmujących zagadnienia zgodnie z podstawą programową kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej z przedmiotu język polski.
Dwie pierwsze konkurencje sprawdzały wiedzę uczniów z zakresu słowotwórstwa. W pierwszym zadaniu uczestnicy musieli wykazać się znajomością zasad budowy wyrazów. Drugie ćwiczenie polegało na stworzeniu rodziny wyrazów zgodnie z wylosowanymi częściami mowy.
Kolejną dziedziną nauki o języku, z której sprawdzani byli uczestnicy konkursu, była leksykologia. W pierwszym zadaniu uczniowie musieli połączyć związki frazeologiczne z ich prawidłowym znaczeniem na zasadzie gry w memory. Drugie polecenie wymagało od uczestników umiejętności wskazywania w tekstach literackich synonimów, homonimów i archaizmów.
Czwarta konkurencja dotyczyła fonetyki – zadanie polegało na odkodowaniu wyrazów według wzoru alfabetu Braille’a, dopisaniu brakujących głosek nosowych oraz nazwaniu zachodzących w tych wyrazach upodobnień fonetycznych.
W zadaniach z zakresu składni na początek młodzież musiała uzupełnić fragment „Pana Tadeusza” odpowiednimi znakami interpunkcyjnymi, później zmierzyli się z mową zależną i niezależną.
Dwie ostatnie konkurencje sprawdzały sprawność uczestników z obszaru fleksji. W pierwszym ćwiczeniu należało wykorzystać elementy kodowania. Klocki, których kolorom przyporządkowane były konkretne części mowy, należało ułożyć w takiej kolejności, by określić porządek występujących w podanym zdaniu części mowy. Ostatnie wyzwanie to odmiana rzeczowników kłopotliwych, takich jak: sędzia, hrabia, przyjaciel.
Nad prawidłowym przebiegiem konkursu oraz rzetelną oceną poszczególnych zadań czuwała Komisja Konkursowa w składzie:
- p. Mariola Borys – polonistka, dyrektor Zespołu Szkół Technicznych w Olecku;
- p. Małgorzata Burba – polonistka, ekspert MEN, edukator, pracownik W-M ODN
w Olsztynie filia w Olecku;
- p. Katarzyna Kamińska – polonistka, dyrektor I Liceum Ogólnokształcącego
im. Jana Kochanowskiego w Olecku.
Uczniowie prezentowali wysoki poziom wiedzy, a ciekawe konkurencje mobilizowały uczestników do wytężonej pracy i rywalizacji. Efekty uczniów ukazały ogromne talenty polonistyczne, humanistyczne oraz językowe.
Rywalizacja prowadzona w duchu fair play zakończyła się zwycięstwem drużyny ze Szkoły Podstawowej Nr 4 z Oddziałami Integracyjnymi im. ks. Jana Twardowskiego w Olecku przygotowanej przez panią Agnieszkę Kopycką. Drugie miejsce zajęła drużyna ze Szkoły Podstawowej Nr 1 im. Henryka Sienkiewicza w Olecku, którą przygotowały panie: Ewa Ciechanowska, Małgorzata Jakubowska oraz Monika Kacprzyk. Uczniowie ze Szkoły Podstawowej Nr 2 im. Mikołaja Kopernika w Olecku uplasowali się na trzeciej pozycji, a przygotowała ich pani Renata Kołdys.
W tegorocznej edycji Powiatowego Turnieju Językoznawczego „Po prostu – po polsku!” nie było uczniów przegranych, wszyscy brali bardzo aktywny udział w konkursie i dzięki zaangażowanej postawie mogli się cieszyć z wygranej.
Dzięki wsparciu Dyrektora szkoły żaden uczestnik turnieju nie wyszedł z pustymi rękoma. Za udział w turniejowych zmaganiach wszyscy otrzymali dyplomy i upominki z logo turnieju (magnesy) oraz atrakcyjne nagrody rzeczowe, a były to ładowarki indukcyjne, bezprzewodowe słuchawki nauszne oraz pendrive’y o dużej pojemności. Nie zabrakło również nagród książkowych. Zawodnicy otrzymali popularne pozycje wydawnicze: „Zanim wystygnie kawa” Toshikazu Kawaguchi, „Rodzina Monet. Skarb” Weroniki Marczak oraz „Gwiazd naszych wina” Johna Greena.
Realizacja turnieju to ogromne wyzwanie zarówno organizacyjne jak i merytoryczne. Pomysłodawczyniami konkurencji były nauczycielki języka polskiego: p. Mariola Zdancewicz i p. Agnieszka Gryniewicz-Dębkowska, one również odpowiadały za organizację. W tym roku do współpracy zaproszeni zostali uczniowie z I Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Kochanowskiego w Olecku – Oliwia Kowalewska oraz Jakub Szyłow i to oni poprowadzili turniejowe zmagania. Trzeba przyznać, że poradzili sobie z tym zadaniem znakomicie.
Podjęte działania zrealizowano przy wsparciu Dyrekcji oraz pani Wioletty Czaplejewicz, a także pracowników administracji i obsługi szkoły oraz uczennic z klasy 8b: Wiktorii Bartkowiak, Wiktorii Bartoszewicz, Amelii Maksimowicz i Julii Marciniak.
Relacja fotograficzna z turnieju
Mariola Zdancewicz
Agnieszka Gryniewicz-Dębkowska